เห็นชื่อเอนทรี่อย่าเพิ่งงงว่าไอ้ "บทเพลงแห่งสารวัฏ" นี่มันคืออะไร ก่อนหน้านี้ที่พรีเซ้นท์บล็อกในห้องบอกไปว่าต่อไปจะเขียนเกี่ยวกับเพลงที่เคยแปล ในเมื่อพูดไปแล้วจะไม่เอามาลงเลยก็กระไรอยู่ เพราะฉะนั้นเอนทรี่นี้จะพูดถึงเพลงที่เคยแปลไว้เมื่อสมัยม.ปลาย ซึ่งชื่อเอนทรี่นี้ก็คือคำแปลของชื่อเพลงนั่นเองขอรับ
เพลงที่จะพูดถึงในเอนทรี่นี้เป็นเพลงประกอบอนิเมเรื่อง Vampire Knight Guilty ซึ่งร้องโดยฝาแฝด On/Off นะขอรับ
เพื่อความง่ายในการเปรียบเทียบคำแปลและต้นฉบับ จะใส่คำแปลเป็นกลุ่มๆ ไปนะขอรับ
輪廻ロンド
บทเพลงแห่งสังสารวัฏ
白い薔薇の花びら ひとつふたつ開けば
あの日の記憶蘇るでしょう
安らぎに照らされて 花を咲かせた夜は
甘くせつなく 色づいていく
หากกลีบกุหลาบสีขาวคลายคลี่ออกทีละกลีบ
ความทรงจำในวันนั้นก็คงจะฟื้นกลับคืนมา
ค่ำคืนที่ความสงบสาดส่อง และทำให้ดอกไม้แบ่งบาน
ค่ำคืนนั้นก็ได้เปลี่ยนสีสันไปเรื่อยๆ อย่างหอมหวานระคนเจ็บปวด
光る糸を辿るように 時間(とき)は静かに流れて
満ち引く揺れに添いながら 人は生まれ変わる
กาลเวลาผ่านไปอย่างเงียบงัน ราวกับไปตามเส้นด้ายที่ส่องแสงแวว
ในขณะที่ติดไปกับการเปลี่ยนแปลงของกระแสน้ำขึ้นน้ำลง ผู้คนก็จะเริ่มต้นชีวิตใหม่
貴方の微笑みは 胸を溶かすぬくもり
どこかで見た 淡い夢のよう
沈む夕日に 今を切り取られても
二人の影は重なっていく
รอยยิ้มของเธอคือความอบอุ่นที่หลอมละลายหัวใจ
ราวกับเป็นความฝันอันเรือนลางที่เคยเห็นที่ไหนสักแห่ง
แม้อาทิตย์ตกดินจะตัดผ่านยามนี้ไป
เงาของเราสองคนก็จะซ้อนทับกันไปเรื่อยๆ
果てしなく遠く 限りなく深く 交わった運命のように
何度もつかんで 何度も失って やっと廻り合えた事
空が地を求め 花が雨を待ち 夜が明日を恋うように
二つの心が 一つだったこと こんなにも求めてたの
ราวกับโชคชะตาที่มาบรรจบกันอย่างยาวไกลไร้จุดสิ้นสุด และลึกซึ้งไร้ข้อจำกัด
ไม่ว่าจะเหนี่ยวรั้งเอาไว้ หรือสูญเสียไปกี่ครั้งกี่หน ในที่สุดก็ได้หวนกลับมาพบกันใหม่
ราวกับท้องฟ้าที่ใฝ่หาผืนดิน ดอกไม้ที่รอคอยหยาดน้ำฝน หรือราตรีที่หลงรักวันใหม่
หัวใจของเราสองคนได้กลายเป็นหนึ่งเดียว ฉันเคยเฝ้าใฝ่หามากถึงเพียงนี้
永い眠りほどいて 今宵めぐり逢えたら
二人の輪廻曲(ロンド) さあ 踊りましょう
หากตื่นขึ้นมาจากนิทราอันยาวนาน แล้วได้กลับมาพบกันในค่ำคืนนี้ล่ะก็
มาร่ายรำบทเพลงของเราสองคนกันเถอะ
過ぎた日々を流すように 月はやさしく潤んで
記憶の先にもう一度 愛しさが溢れた
จันทราพร่ามัวอย่างอ่อนโยนและง่ายดาย ราวกับว่าปล่อยให้คืนวันที่ผ่านพ้นล่องลอยไป
ความรักเอ่อล้นขึ้นมา ณ ปลายทางแห่งความทรงจำอีกครั้งหนึ่ง
貴方の年月を 二重に歩めるなら
影となって 守っていたい
吹き迷う風 二人を遠ざけても
信じることを忘れないで
หากสามารถก้าวเดินไปโดยซ้อนทับกับเดือนปีของเธอได้ล่ะก็
อยากจะกลายเป็นเงาและคอยปกป้อง
แม้สายลมที่พัดผ่านจะทำให้เราสองคนห่างไกลกัน
แต่ก็อย่าได้ลืมเลือนสิ่งที่เชื่อมั่นศรัทธา
宛てない煌めき 儚い揺らめき 漂う幻のように
彷徨いながらも 変わらない場所へ やっとたどり着いた事
闇が陽(ひ)を奪い 嘘が罪に泣き 過去が未来を裂いても
巡りゆく様に きっとこの場所を 私は選んでいたの
ราวกับแสงระยิบระยับที่ไม่ส่องกระทบ การสั่นไหวเพียงชั่วขณะ หรือภาพลวงตาที่ล่องลอย
แม้ในขณะที่ระเหร่อนเร่ไป ก็ยังดิ้นรนไปจนถึงสถานที่เดิมไม่เคยเปลี่ยนได้ในที่สุด
แม้ความมืดมิดจะช่วงชิงแสงสว่าง คำหลอกลวงจะร่ำไห้ในบาป หรืออดีตกาลจะตัดขาดอนาคต
เพื่อให้ได้วนกลับมา ฉันก็เฝ้าคอยเลือกสถานที่แห่งนี้อย่างแน่นอน
果てしなく遠く 限りなく深く 交わった運命のように
何度もつかんで 何度も失って やっと廻り合えた事
空が地を求め 花が雨を待ち 夜が明日を恋うように
二つの心が 一つだったこと こんなにも求めてたの
ราวกับโชคชะตาที่มาบรรจบกันอย่างยาวไกลไร้จุดสิ้นสุด และลึกซึ้งไร้ข้อจำกัด
ไม่ว่าจะเหนี่ยวรั้งเอาไว้ หรือสูญเสียไปกี่ครั้งกี่หน ในที่สุดก็ได้หวนกลับมาพบกันใหม่
ราวกับท้องฟ้าที่ใฝ่หาผืนดิน ดอกไม้ที่รอคอยหยาดน้ำฝน หรือราตรีที่หลงรักวันใหม่
หัวใจของเราสองคนได้กลายเป็นหนึ่งเดียว ฉันเคยเฝ้าใฝ่หามากถึงเพียงนี้
白い薔薇の花びら ひとつふたつ散る時
優しい朝に染められるでしょう
そして生まれ変わって 貴方の胸に咲けば
二人の愛は永遠になる
ยามที่กลีบกุหลาบสีขาวร่วงโรยไปทีละกลีบ
ก็คงจะแต่งแต้มสีสันให้กับรุ่งเช้าอันอ่อนโยนได้
หลังจากนั้นเมื่อมันได้เริ่มต้นชีวิตใหม่ และแบ่งบานในหัวใจของเธอแล้วล่ะก็
ความรักของเราสองคนก็จะเป็นนิรันดร
นี่เอามานั่งแปลใหม่ทีละประโยค เมื่อเทียบกับของเก่าที่เคยแปลไว้สมัยม.ปลายแล้วรู้เลยว่าแปลผิดเยอะมาก ทั้งคำศัพท์หรือไวยากรณ์ แต่ตอนที่แปลนั้นก็หาคำศัพท์นะ... เพียงแค่ยังมีความรู้เรื่องไวยากรณ์น้อยเลยทำให้เข้าใจผิด และอ่านคำอธิบายที่เป็นภาษาญี่ปุ่นเลยไม่รู้เรื่อง แต่อย่างน้อยตอนนี้ก็อ่านเป็นแล้วนะ 555
เอาล่ะ เรามาพูดถึงวิธีการแปลและคอลโลเคชั่นที่น่าสนใจในเพลงนี้กันเถอะขอรับ
1. 花びらが開く ประโยคนี้หากแปลตรงๆ คงเป็นกลีบดอกไม้เปิดออก ซึ่งหากเปลี่ยนให้เป็นภาษาไทยกว่านั้นก็คือกลีบดอกไม้บานออกนั่นเอง
→ จากการค้นหาตัวอย่างการใช้คำว่า 開く ที่เกี่ยวกับดอกไม้จาก http://nlb.ninjal.ac.jp/search/ แล้ว พบว่าจะใช้ 花が開く หรือ 花びらが開く ก็ได้ แต่คำว่า 咲く ที่แปลว่าบานอยู่แล้ว พบว่ามีแต่ 花が咲く อย่างเดียว ไม่มีคำว่า 花びらが咲く
2. 蘇る อ้างอิงจาก http://kotobank.jp/word/%E8%98%87%E3%82%8B มีสองความหมาย คือ 1) ฟื้นคืนชีพหลังจากที่ตายไปแล้ว หรือเกิดใหม่ 2) กลับมารุ่งโรจน์อีกครั้งหลังจากเสื่อมถอยไปแล้ว
→ ในเพลงนี้ใช้คำว่า 記憶が蘇る ก็จะแปลได้ว่าความทรงจำ(ที่เลือนหายไป)ฟื้นกลับคืนมา(จำได้)อีกครั้ง
3. 時間が流れる หากแปลเป็นไทยตรงๆ ก็คงเป็น เวลาไหลไป แต่ถ้าเปลี่ยนให้มันเข้าใจความหมายง่ายขึ้นก็คือ เวลาผ่านไป นั่นเอง
→ จากการค้นหาตัวอย่างการใช้ในนินแจลอีกเช่นเคย ก็พบว่าเขาใช้ 時間が流れる ไม่มี 時が流れる นะขอรับ
4. 満ち引く เป็นหนึ่งในคำที่แปลผิดอย่างมหันต์เมื่อตอนม.ปลาย ตอนนี้แม้จะยังเปิดหาคำนี้ไม่เจอในพจนานุกรมหรือแม้แต่ในนินแจล แต่เมื่อค้นกูเกิ้ลดูก็พบว่าคำนี้ใช้กับกระแสน้ำขึ้นน้ำลง ซึ่งในภาษาญี่ปุ่นก็คือ 潮の満ち引く นั่นเอง
5. 生まれ変わる คำนี้แปลว่าเกิดใหม่ แต่ก็แปลว่าเริ่มต้นชีวิตใหม่ได้ด้วย หรือก็คือเปลี่ยนแปลงการใช้ชีวิตใหม่นั่นเอง (ก็การเกิดใหม่ก็เหมือนกับว่าเริ่มต้นชีวิตใหม่นี่นา)
→ 満ち引く揺れに添いながら 人は生まれ変わる ในที่นี้คิดว่า 揺れ ซึ่งปกติจะแปลว่า การสั่นสะเทือน แต่ในประโยคนี้ถ้าจะแปลตรงตัวก็แปลกๆ จึงคิดว่ามันน่าจะหมายความว่า ชีวิตมนุษย์มีการเปลี่ยนแปลงเหมือนกับกระแสน้ำขึ้นน้ำลง และในขณะที่เปลี่ยนไปนั้นผู้คนก็เริ่มต้นชีวิตใหม่
6. 夕日が沈む คำว่า 沈む ปกติแล้วแปลว่าจม หรือรู้สึกกดดัน แต่เมื่อนำมาใช้กับพระอาทิตย์ พระจันทร์ หรือดวงดาว แล้วจะแปลว่าพระอาทิตย์ตกดิน หรือพระจันทร์ หรือดวงดาวหายลับจากขอบฟ้า นั่นเอง
7. 永い眠りほどく คำว่า ほどく แปลว่า แก้หรือปลดออก แต่ในที่นี้อยู่กับคำว่า 永い眠り หากแปลว่า ปลดออกจากการนิทราอันยาวนาน ก็คงจะแปลกๆ เพราะฉะนั้นคิดว่าน่าจะหมายถึง ตื่นขึ้นมาจากนิทราอันยาวนาน มากกว่า
→ เห็นคันจิ 永い ตัวนี้อาจจะงง เพราะคำว่ายาวนานปกติจะใช้คำว่า 長い มากกว่า ด้วยความสงสัยว่าสองคันจินี้ต่างกันยังไง จึงสืบค้นมาจาก http://detail.chiebukuro.yahoo.co.jp/qa/question_detail/q1410908149 พบว่า 長い ก็คือยาวนานนั่นแหละ แต่ 永い ตัวนี้ เป็นคันจิที่อยู่กับ 永遠 (นิรันดร์)、永久 (นิรันดร์)、永眠 (หลับนิรันดร์ หรือตาย) ซึ่งล้วนให้ความหมายว่ายาวนานจนเป็นนิรันดร์ ดังนั้น 永い ที่ใช้คันจิตัวนี้จึงให้ความรู้สึกยาวนานมาก ยาวนานสุดๆ กว่า 長い ที่ใช้กันโดยทั่วไป
8. เดี๋ยวจะหาว่าไม่บอกว่าชื่อเพลงหมายถึงอะไร 輪廻 แปลว่าการเวียนว่ายตายเกิดตามหลักศาสนาพุทธ หรือก็คือสงสารวัฏหรือวัฏสงสาร ส่วน ロンド เป็นประเภทหนึ่งของเพลงคลาสสิก อ้างอิงจาก http://ja.wikipedia.org/wiki/%E8%BC%AA%E8%88%9E%E6%9B%B2 เพลง ロンド ในภาษาญี่ปุ่นคือ 輪舞曲(りんぶきょく)หรือ 回旋曲(かいせんきょく)
→ 輪廻曲(ロンド) จริงๆ คันจินั้นไม่ได้อ่านว่า ろんど แต่อย่างใด และไม่ได้มีความหมายว่า ロンド ด้วยแต่ในที่นี้คงเป็นการเล่นคำและความหมายมากกว่า
9. 月はやさしく潤む คำว่า やさしい สามารถเขียนได้สองคันจิ ก็คือ 優しい、易しい แต่ในที่นี้ไม่ได้ให้คันจิมา เพราะฉะนั้นก็คงจะเป็นการเล่นความหมาย ทำให้คนฟังสามารถคิดไปได้ทั้ง อย่างอ่อนโยน และอย่างง่ายดาย
→ คำว่า 潤む แปลว่าพร่ามัว ไม่ชัด อย่าถามว่าเอามาใช้กับ 月 ได้เหรอ คือค้นจากนินแจลแล้วมันไม่มี เพราะฉะนั้นคิดว่าในที่นี้คงเป็นการเลือกใช้คำให้ดูสละสลวย ซึ่งคิดว่าน่าจะหมายถึงพระจันทร์ที่ถูกหมู่เมฆบดบัง จึงทำให้มองเห็นได้ไม่ชัด
10. 吹き迷う คำนี้หาความหมายในกูเกิ้ลไม่เจอ ส่วนในนินแจลก็พบตัวอย่างเพียงแค่ประโยคเดียว ซึ่งก็คือ 肌寒いほどの風が山を吹き迷っていた (สายลมอันเหน็บหนาวพัดผ่านภูเขา)
→ เมื่อดูจากคันจิที่นำมาประกอบกัน คือ 吹く (พัด) และ 迷う (หลงทาง) แล้ว คิดว่าคงหมายถึงพัดวนเวียนอยู่อย่างนั้นเหมือนกับคนหลงทาง
11. 宛てない煌めき คำว่า 煌めき คือ แสงระยิบระยับ ส่วน 宛てる อ้างอิงจาก http://www.weblio.jp/content/%E5%AE%9B%E3%81%A6%E3%82%8B ในที่นี้น่าจะหมายความว่า ทำให้ได้รับผลกระทบจาก แสง ลม หรือฝน เช่น 鉢植えの花は時々日光に宛ててなさい (ให้ดอกไม้ที่ปลูกในกระถางได้รับแสงอาทิตย์เป็นครั้งคราวบ้าง) หรือ 風に宛てて乾かす (ตากลมให้แห้ง) คำว่า 宛てない煌めき ในที่นี้จึงคิดว่าน่าจะแปลว่า แสงระยิบระยับที่ไม่ส่องกระทบ
→ อันที่จริงคำนี้มีหลายความหมายมากเลย แต่ถ้าพูดหมดมันจะยาวมาก ยังจะพูดถึงคำอื่นๆ ในเอนทรี่นี้อีก เพราะฉะนั้นใครอยากรู้ตามลิงค์ไปอ่านเองนะขอรับ
12. 場所へたどり着く คำว่า たどり着く อ้างอิงจาก http://dictionary.goo.ne.jp/leaf/jn2/137805/m0u/ ให้ความหมายว่า 1) บรรลุเป้าหมายหลังจากที่ตามหา 2) ดิ้นรนจนไปถึงในที่สุดหลังจากผ่านความยากลำบาก ต่างจาก 着く ที่แปลว่า ถึง เฉยๆ
→ จะใช้ へたどり着く、にたどり着く、までたどり着く ก็ได้ เหมือนกับ 行く นั่นแล
13. 嘘が罪に泣く คำว่า に泣く ในที่นี้หมายถึง ร้องไห้เพราะ ซึ่งเมื่อแปลประโยคในเพลงแล้วก็น่าจะหมายถึง คำโกหกร้องไห้เพราะบาป
→ สรุปก็คือ ร้องไห้เพราะอะไรใช้ ~に泣く นั่นเอง
14. 花びらが散る คำว่า 散る แปลว่า ร่วง กระจัดกระจาย (เช่น ดอกไม้) ในที่นี้ 散る จึงแปลว่าดอกไม้ร่วง ตรงข้ามกับคำว่า 咲く (บาน) นั่นเอง
แปลเพลงเดียวก็เหนื่อยและยาวขนาดนี้ แต่ก็ได้ความรู้และศัพท์ใหม่เยอะดี โดยเฉพาะเพลงไหนที่ติดหูแล้วร้องตามได้ เมื่อรู้คำแปล โดยเฉพาะอย่างยิ่งเป็นคนแปลเอง ก็รู้สึกว่าช่วยให้จำคำศัพท์ได้ดีขึ้น เพราะเวลาจำไม่ได้ก็นึกเนื้อเพลงเอา คำแปลก็จะเข้ามาในหัวโดยอัตโนมัตินั่นเองขอรับ ด้วยเหตุนี้จึงคิดว่าการแปลสิ่งที่ชอบช่วยเรื่องการเรียนรู้และจำคำศัพท์ได้ดีทีเดียว และคิดจะทำต่อไปเรื่อยๆ ขอรับ แต่เอามาอธิบายนี่เหนื่อยจริงๆ นะ 555